Herinner je je het boek "1984" van George Orwell nog? Wat in 1948 begon als fictie, is nu realiteit. Big Brother maakt een deel uit van ons leven. Zonder dat je het weet laat je daarbij heel wat "sporen" na. Die sporen, jouw persoonlijke gegevens, noemen we jouw digitale voetafdruk. Deze wordt bepaald door data en vertelt je alles wat een ander via het internet over jou te weten kan komen. Het is het spoor dat jij op het internet achterlaat.
Offline wordt een digitaal spoor getrokken via nummerplaat- en gezichtsherkenning, jouw GPS-routes, jouw telefoongebruik, jouw betaalgedrag.
Je maakt selfies, plaatst vakantiefoto's en andere persoonsgegevens online. Je ondertekent een online petitie, geeft een reactie op een blog en uiteraard shop je ook via het internet. Deze gegevens worden verzameld door bedrijven die jouw surfgedrag in kaart willen brengen en zoveel mogelijk data over jou willen verzamelen: persoonlijke gegevens zoals wie je bent, wat je doet, wie je vrienden zijn, de foto's die je deelt. Cookies houden jouw surfgedrag bij.
Voorbeelden van data zijn:
- je naam
- je adres
- je geboortedatum en geboorteplaats
- je telefoonnummer
- foto's en video's van jezelf
- je zoek- en surfgedrag
- je likes en comments op sociale media
- informatie over je locatie
- informatie op jouw klantenkaarten
- informatie over je gezondheid
- financiële gegevens
- aankopen die je online doet
- spelresultaten
Wie is hierin geïnteresseerd?
Sociale netwerken, commerciële bedrijven en reclamemakers. Zij willen steeds weer hun diensten verbeteren en daarom verzamelen ze informatie in over jou. Op die manier kunnen ze je persoonlijke advertenties tonen: als ze weten wat jij leuk en belangrijk vindt, kunnen ze je met dié reclameboodschap sneller overtuigen om hun product te kopen.
Het gebeurt dat bedrijven jouw gegevens doorverkopen aan anderen. Niet elk bedrijf heeft zomaar gegevens over jou in handen. Soms betalen ze anderen in ruil voor interessante data. Dat is ook precies de reden waarom sommige games, apps en online diensten gratis zijn: zij verdienen geld met het verkopen van jouw data.
Je laat niet alleen zelf een digitaal spoor na, maar ook jouw vrienden kunnen sporen van jou nalaten, bijvoorbeeld door jou te taggen in een bericht.
- Zet je geolocatie uit
- Geef je data niet zomaar prijs; vraag je af of dit echt nodig is en gebruik een nickname waar het mogelijk is
- Aanvaard enkel cookies als je dat echt noodzakelijk vindt
- Verwijder je cookies regelmatig (ook op je tablet, telefoon en gameconsoles)
- Deel niets dat jouw of andermans digitale voetafdruk kan schaden
- Vraag altijd de toestemming indien je een foto, verhaal of informatie wil delen; plaats geen tags op foto's
- Check je privacyinstellingen op sociale media en desactiveer oude profielen die je niet meer gebruikt
- Wees je bewust van de informatie die jij met de wereld deelt en controleer regelmatig welke info er over jou te vinden is
- Werk met een VPN verbinding
- Gebruik browsers die geen info over jou bijhouden (bijvoorbeeld DuckDuckGo of surf anoniem)
Welke impact heeft jouw digitale voetafdruk op het milieu?
Elektronisch afval is de snelst groeiende afvalstroom. Enkele voorbeelden:
- Eén uur per week YouTubefilmpjes bekijken verbruikt evenveel energie dan een koelkast die gedurende 2 weken permanent werkt.
- Een e-mail (zonder bijlagen) versturen geeft een uitstoot van 10g CO2... even vervuilend als een plastic zak. Dit komt door het feit dat alle data opgeslagen worden in enorme datacenters die tonnen electriciteit gebruiken om up-to-date te blijven.
Je hoeft echt geen enorme inspanningen te doen om jouw voetafdruk te verkleinen; belangrijk is dat anderen dit ook doen:
- beperk het aantal geadresseerden van je mail
- gebruik een USB-stick of harde schijf in plaats van zware bestanden te versturen
- gebruik uploaddiensten zoals WeTransfer: deze tools bewaren je documenten veel minder lang zodat dit een kleiner electriciteitsverbruik meebrengt
- bewaar alleen de nodige info
- indien je het volledige webadres van een website kent, tik je die best rechtstreeks in. Een zoekmachine laadt immers veel meer gegevens in dan je echt nodig hebt
- gebruik bladwijzers om je websites snel en efficiënt terug te vinden
- beperk je 4G-verbruik. Wist je dat mobiel internet 23 keer meer energie verbruikt dan een gewone internetverbinding
- maak regelmatig je prullenmand leeg en verwijder oude e-mails
- laat elk jaar op "e-mailloze vrijdag" je mailbox een dag ongeopend